Süt Dişleri
- Süt dişeleri, anne karnında 2-3 aylık iken gelişmeye başlar. Bundan dolayı, annenin beslenme şekli çocuğun dişlerinin sağlıklı olması için önemli bir etkendir.
- 2-4 yaş arası çocuklarda üst kesici dişleri yıkımı ile görülen biberon çürüğü; anne ve babalarının dikkat etmesi gereken önemli bir sorundur.
- Süt dişleri nasıl olsa düşecek, yerine tekrar diş çıkacak…’düşüncesi çocuğunuzun ileriki yaşlarda diş problemleri yaşamasına neden olur.
- Süt dişleri kalıcı dişlere oranla daha fazla organik madde içeriğinde daha kolay çürürler.
- Çocukların hem zeka hem de vücut gelişiminde önemli rol oynayan şeker tüketimini tamamen engellemek mümkün değildir. Ancak, zararlı etkileri en aza indirmek için yemek arası tüketiminin önlenmesi, tüketildikten hemen sonra diş fırçalaması gerekir.
- Eğer süt dişleri zamanından önce çekilirse daimi dişe yer kalmaz ve çarpışıklar meydana gelir.
Dişler, Sürme Zamanı, Düşme Zamanı
- I (ön kesici), 6-12 ay, 7 yaş
- II (yan kesici), 6-12 ay, 8 yaş
- III (köpek diş), 18-24 ay, 10 yaş
- IV (birinci azı), 12-18 ay, 9 yaş
- V (ikinci azı), 24-30 ay, 11 yaş
Sürekli Dişler
- Çocuğunuzun, ömür boyu ağzında kalacak dişleri altı yaşında çıkmaya başlar. İlk çıkan dişler birinci büyük azı dişleridir ve çoğu zaman aileler tarafından süt dişi sanılarak çürümeye terk edilen dişlerdir. Oysa bu dişler, diş dizisinin en önemli dişleridir.
- 7 yaş civarında çıkmaya başlayan ön keser dişler, çene kemiğinin genişlemesini sağlayarak, süt dişlerinin aralanmasına neden olur. Böylece genişleyen çene kemiğinde kalıcı dişler güzel bir şekil yerlerini alırlar.
- Ön keser dişler, parmak emme, ağız açık uyuma vb. sebeplerle diş dizisinin dışında kalabilirler. Böyle durumlarda derhal diş hekimi ile iletişime geçilmelidir.
- Alt ön keser dişler, ilk çıktığında süt dişi sanılarak yanlışlıkla çekilebilirler. Bu nedenle çocuklarımızın dişlerinin değişimini özenle takip etmemiz gereklidir.
Aman Dikkat!
Bu nedenle çocukların dişlerinin değişiminni özenle takip edilmesi gereklidir. Aksi halde dişlerimizin çürümesi kaçınılmaz bir hal alacaktır.
Biberon Çürükleri
Biberondaki süte şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılar ilave edilmemeli, bebek beslendikten sonra mutlaka su içerilmeli ve ilk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası temiz, ıslak bir tülbent ile dişleri silinerek temizlenmelidir.
Çürük Oluşumunu Engellemek İçin
Fissür örtücüler;
- Diş çürüklerinin en çok görüldüğü yerler, dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki fissür denilen çukurcuklardır.
- Daha çürük oluşmaya başlamadan, fissür örtücü (fissür seolant) denilen materyaller dişlerin fissürlerine uygulanarak, bu bölgelerde çürüklerin oluşması önlenebilir.
Flourid uygulamalar;
- Yüzeyel fourid uygulamaları dişlerin çürüğe karşı direncini arttırır.
- Kolay, kısa ve ağrısız bu tip koruyucu tedavilerin uygulanması, ilk defa diş hekimine gelen çocuk için pozitif yönde etkili olur.
- Koruyucu diş tedavileri sayesinde çocukların dişlerinde ileride oluşabilecek problemler daha büyümeden önlenmiş olur. Ayrıca, hem tedavi süresi ve zorluğu hem de masrafı azalmış olur.
Erken Dönemde Çekilen Süt Dişleri İçin Yer Tutucular;
Erken dönemde çekilmesi kaçınılmaz olan süt dişlerinde diş çekildikten sonra oluşan boşluğu doldurmak için komşu dişler boşluğa doğru kayar ve alttan gelecek olan daimi dişler çıkacak yer bulamaz. Bu durumda süt dişi çekildikten sonra yerine mutlaka ‘yer tutucu’ denilen apareylerin yapılması gerekir. Böylece ileride erken çekim nedeniyle oluşabilecek ortodontik bozuklukların önlenmesi sağlanır.
Çocuklarda Acil Diş Hekimliği
Pek çoğumuzun bildiği gibi çocuklar yürümeyi düşe kalka öğrenirler. Bu düşmeler genellikle hasarsız atlatılabildiği gibi, bazen istemeyen durumlarla da karşılaşabilirler. Eğer çocuğunuz süt dişlenme dönemindeyse (0-6) yaş çarpma ve düşme nedeniyle bazen ön süt dişleri çene kemiği içersine tamamen veya kısmen gömülebilir.
Genellikle 3-9 ay içersinde bu dişler tekrar eski yerlerinden sürerler. Ancak çarpma esnasında bu dişlerin altındaki daimi dişlerin zedelenme ihtimalinin yanı sıra, çenede kırıklar da olabileceğinden en kısa sürede bir diş hekimine başvurulmalıdır.
Eğer düşme veya çarpma sonucu çocuğun daimi ön dişlerinde kırık/çatlak veya diş eti yaralanması oluştuysa vakit geçirmeden ılık su ile ağzın çalkalanması ve yaralanma yerine soğuk kompres yapılması sonra oluşabilecek şişmeleri önleyecektir. Ayrıca kırılan parça eğer bulunabilirse vakit kaybetmeden diş hekimine götürülmelidir.
Yaralanma sonucunda yerlerinde çıkan daimi dişler tekrar yerlerine oturtulduklarında, iyileşme şansı çok yüksektir. Dişin yuvasından tamamen çıktığı durumlarda, diş düştüğü yerden kök ucuna değmeden tutularak, serum fizyolojik, süt veya bunların bulunamadığı durumlarda su içine konularak vakit geçirmeden diş hekimine gidilmelidir.
En sık karşılaşılan durumlardan birisi de genellikle geceleri meydana gelen ani diş ağrılarıdır. Bu gibi durumlarda çocuğunuzu rahat ettirmek için önce ağzını su ile çalkalayın. Daha sonra dişlerini diş fırçası ile ve diş ipi ile temizleyin. Bu iki metod sayesinde, dişlerin arasına sıkışmış gıda artıkları çıkarılarak çocuğunuzun diş ağrısını kolayca geçirebilirsiniz. Eğer bu iki işlem yapıldığı halde ağrı geçmiyorsa; dişlerde pulpitis ağrısı dediğimiz ağrılı durum başlamış demektir.
Mevcut ağrıyı hafifletmek için ağrıyan dişin olduğu bölgeye soğuk veya buz tatbiki yapın. Soğuk tatbiki ağrının azalmasına sebep olacaktır. Kesinlikle ağrıyan dişin üzerine ‘sıcak su’ veya ‘aspirin’ uygulamayın. Tüm bu işlemlere rağmen ağrısı kesilmiyorsa diş hekiminizin önereceği ağrı kesici bir şurup veya tablet kullanılması ağrının azalmasına yol açacaktır.