Kalıcı Sabit Protez (Kaplama) Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gerek doğal dişler üstüne gerekse implantların üstüne yapılıp yapıştırılan ya da vidalan protezler bu gruba girer. Kalıcı yapıştırmadan sonra 1 saat katı şeyler yenmemeli ve çok soğuk-sıcak şeyler içilmemelidir. Eğer yapıştırma sırasında anestezi yapıldıysa uyuşukluk geçene kadar farkında olmadan dil, dudak, yanak gibi yumuşak dokuların ısırılıp zarar verilebileceği ihtimalinden dolayı yemek yenmemelidir. Yine yumuşak dokulara zarar verebilecek derecede aşırı soğuk-sıcak içeceklerden kaçınılmalıdır.
Sağlamlık: Sabit protez doğal dişlerinizle yiyip içebileceğiniz her şeyi yiyebilirsiniz. Doğal dişlerinize de zarar verebilecek kuvvetlerden kaçınmalısınız. Yani fındık, fıstık kabuğu kırmak, şişe kapağı açmaya çalışmak, çeşitli metalleri eğip bükmeye çalışmak gibi sıra dışı küvetten kaçınmalısınız. Sabit protez hangi maddeden yapılmış olursa olsun bu gibi sıra dışı kuvvetler haricinde her şey rahatlıkla yenebilir.
Kırılması: Bazı kazalar, yukarıda bahsettiğimiz sıra dışı kuvvetler, bazı hastalarda gece diş sıkması gibi farklı alışkanlıklar olması ya da nadiren malzeme kaynaklı sorunlar oluşabilmektedir. Genelde protez bütünüyle kırılmaz sadece protez alt yapısı (metal, zirkonyum vb.) ile porselen ayrılmaktadır. Yani sadece porselen kısmı atmaktadır. Çoğu zaman protez yerinden sökülerek sorun çözülebilmektedir, yerinden sökülemediği durumlarda yenisi yapılmaktadır. Böyle bir durum oluşursa kliniğimizi arayarak randevu alınız.
Çürürler mi?: Yaygın olarak düşülen bir hata protez yaptırdıktan sonra nasıl olsa çürümeyecekleri için diş bakımına ihtiyaç yoktur. Evet, sonuçta bunlar yapay maddeler oldukları için kendileri çürümez ama eğer diş- dişeti sınırındaki bakteriler iyi temizlenmezse kısa surede dişeti çekilmeleri meydana gelecek ve kaplamaların altındaki dişler açığa çıkacaktır ve iyi temizlenmeyen bu kısımlarda çürüme başlayacaktır. İmplantlarda ise çürüme olmamasına rağmen iyi bakılmadığı takdirde bu dişeti çekilmeleri neticesinde implantların ömrü kısalacaktır. Yani ağzınıza protez yapıldıysa bu protez uzun ömürlü olmasını sağlayacak en önemli etken ağız hijyenidir. Ağız bakımı bölümünde anlattığımız bütün fırçalama aşamalarını ve ağız suyu ile gargarayı aksatmayınız. Diş ipi ya da ara yüz fırçası kullanmak zor geliyorsa mutlaka ağız duşu kullanınız. Ağız bakımı bölümünü bastan sona dikkatlice okuyup uygulamanız proteziniz ömrüne ömür katacaktır. Özellikle implant üstü protez yaptığımız hastalarımıza ağız duşu(oxyjet) kullanmalarını mutlaka tavsiye etmekteyiz.
Protezin yerinden çıkması: Günümüzde protezleri yapıştıran teknoloji çok gelişmiştir ve bazı yapışkanlar ile yapıştırıldığında çıkarılması mümkün değildir. Yani ancak protez ortadan ikiye kesilerek ya da doğal diş gibi ufaltılarak yerinden çıkarılabilmektedir. Gerektiğinde protezin yerinden sökülebilmesi için bu çok güçlü yapışkanlar her durumda tercih edilmemektedir. Normal yapıştırıcılar da çoğu durumda sorunsuzca uzun yıllar protezin ağızda kalmasını sağlamaktadır. Eğer yerinden çıkma ya da oynama hissederseniz vakit geçirmeden randevu alarak kliniğimize geliniz. Aksi takdirde yapışkanın gevşediği dişinizde çürüme meydana gelecektir. Eğer implant üstündeki protezin yapışkanı çıktıysa diş etinde sorun oluşacak ve implanta zarar verecektir.
Proteze yabancılık hissedilmesi( dile takılma, büyük gelme, çok kaygan gelmesi vb.): Ağıza yapılan en ufak dolguya dahi diliniz ilk günlerde yabancılık hissedecektir. Uzun süredir bos kalan bölgelere yapılan dişler size ilk günlerde mutlaka büyük gibi gelecektir. Yüzeyleri çok cilalı ve yabancı gelecektir. Diliniz hep onların üzerinde gezecektir. Bunların hepsi olağan şeylerdir ilk haftanın sonunda bunların hepsi azalacak bir ay sonunda sizin doğal bir parçanız gibi olacaktır. Eğer bu rahatsızlıklar çok aşırı boyutta değilse en azından 1 hafta sure sabretmenizi öneririz. Eğer bu ilk hafta sonunda alışılmayan yerler varsa hekiminiz bu kısımları düzeltecektir.
Protez in yüksek gelmesi-çiğneme sırasında bire birine çarpması: İlk takıldığında uzun sure bos kalan bölge normal temas etse bile yükseklik varmış gibi hissedilebilir. Eğer ıkınıcı günden sonra hala yükseklik hissediyorsanız mutlaka en kısa zamanda kliniğimize gelmeniz gerekir çünkü eğer ilgili protez kısmında yükseklik varsa bütün yükler o dişe ya da implanta gelecek ve zarar verecektir. Bazen yükseklik olmasa bile yemek yerken çenenizin sağa sola hareketleri sırasında takılan yerler olabilir her iki durumda da hekiminiz ufak bir aşındırmayla sorunu çözecektir.
Protezin dişlere baskı yapması: Yine bu durum genelde yapılan protez yükseklik olması durumunda hissedilir. Ya da protez dişlere çok sıkı oturmasından kaynaklanır. Eğer yükseklik varsa bu süreçte mümkün olduğunca yumuşak gıdalar grubuna giren yiyecekleri tüketin. Yükseklik varsa aşındırmayla sorun çözülecektir, sıkı oturmasından kaynaklanan bir durumsa bir haftada kendiliğinden geçecektir. Sorunun anlaşılması için kliniğimize geliniz.
Yanak –dudak-dil ısırması: Uzun yıllar dişsiz kalan bölgelerde yanak- dil gibi yumuşak dokular boş olan kısma doğru büyürler. Eğer bu yumuşak dokuları ısırma gibi bir sorun oluşuyorsa protez kenarları daha yuvarlak ve cilalı bir form veriler sorun çözülecektir. Çok rahatsız eden bir durum yoksa 1 hafta kullanarak alışmaya çalışın eğer çok rahatsız eden bir durum varsa hemen kliğimize geliniz.
Soğuk ve sıcağa duyarlılık: Bu protez yapımı sırasında dişler ufaltıldığı için, her seansta geçici kaplamalar takılıp çıkarıldığı için dişler hassaslaştılar. Ayrıca asıl yapıştırma sırasında kullanılan bazı güçlü yapışkanlar asidik yapıdadırlar ve dişi biraz daha hassaslaştırırlar. İlk hafta çok soğuk sıcak gıdalardan uzak durmaya çalışın. Asıl yapıştırma sonrası ilk gün ağrı kesici kullanmanız gerekebilir. Soğuk –sıcak hassasiyetinin 3 haftaya kadar yavaşça azalarak geçmesi gerekmektedir. İlk günden sonra ağrı kesici kullanmanız gerektiren bir durum oluşuyorsa muhtemelen çok hassaslaşmış dişlerinize kanal tedavisi yapılması gerekecektir. Eğer bu şekilde sürekli ağrı kesici kullanmak durumunda kalıyorsanız 3 hafta beklemenize gerek olmaksızın randevu alınız.
Protez altındaki dişlerde ağrı hissedilmesi: Hafif sızlamalar olması haricinde sürekli ağrı kesici kullanmanızı gerektirecek ağrılı bir durum varsa mutlaka hekiminizle iletişime geçiniz.
Kalıcı protez neden bazen geçici yapışkanla yapıştırılır: Yukarıda bahsettiğimiz bütün bu sorunların oluşup oluşmayacağını anlamak için ve sizin proteze adaptasyonunuzu anlayabilmek için bazen mükemmel uyumlu protezleri bile geçici bir yapışkanla yapıştırıp belli bir sure bu şekilde kullanmanızı istemekteyiz.
Bu sayede gerek fonksiyonel gerekse estetik acıdan bir sorun olup olmadığı kontrol edilir. Çünkü protezi asıl yapışkanla yapıştırdıktan sonra çıkarmak çok daha zor hatta bazen imkânsızdır. Bu sure sonrasında eğer sorun yoksa protez asıl yapışkanla yapıştırılacak eğer sorun varsa sorun çözüldükten sonra yapıştırılacaktır.