Daimi diş dizisi içinde en son süren dişlere 20 yaş dişi (3. büyükazı dişi) denmektedir. Ortalama 17-21 yaş arasında sürmeye başlamasına ragmen, çoğu zaman sürmesini engelleyen faktörler sebebiyle gömülü ya da yarı gömülü kalabilmektedir.2. Ve bu gömülü ve yarı gömülü kalmış 20 yaş dişleri şikayetsiz, semptomsuz kalabilmektedir; ancak bazen ağrı, şişme, perikoronit(çevresindeki dişetinin iltahabı), besin birikimi sebebiyle ağız kokusu,komşuluğundaki dişlerin kök ve minesinde rezorpsiyon, kemik rezorpsiyonu ve çok daha düşük oranda kist ve tümör oluşumuna sebep olabilmektedir.
Gömülü 20 yaş dişi varlığında herhangi bir semptom ve şikayet yoksa, çekilmeden çenede gömülü olarak bırakılabilmekte, ancak 6 aylık kontroller ile takip edilmesinde fayda vardır.
Semptom ve şikayetler varlığında ise, dişin özel cerrahi tekniklerle ya da koronektomi (eğer diş çekimi sinir zararına sebep olma riski mevcut ise) ile çekilebilir.
Ayrıca ağız hijyenine dikkat eden bireylerde bile, çenelerde diş fırçasının ulaşması en zor bölümlerinde yol aldıkları için plak ve besin birikiminin önüne geçmekte zorlanmaktadır. Karşıt çenedeki 20 yaş dişi ile kapanışta da olmaması ve gelecekte protetik tedavi planlamalarına dahil edilmemesi, yanak ısırma gibi sorunlara yol açması durumlarında çekimi düşünülebilir. Ortodontik tedaviler öncesi ya da sonrası, sürmesi sırasında diş arkına uyguladığı basınç ile çapraşıklıklara sebep olması riski hakkında yapılan araştırmalarda fikir birliği sağlanamamakla beraber(1), çekimi düşünülebilmektedir.
20 Yaş Dişleriyle alakalı patolojiler şu şekildedir (2) :
Klinik Belirti ve Semptomları: Çürükler, Ağrı (çene, kulak,baş) , Şişlik,Parestezi, Periodontal Cepler
İnflamatuar olmayan Radyolojik Belirtiler: Perikoronit, Kök Rezorpsiyonları (Eksternal ya da İnternal), Kemik Rezorpsiyonu (Komşu dişle arasında),Hafif İnflamatuar Radyolojik Değişiklikler:,Perikoronit,Apseler, Osteomyelit
Çok nadir olarak 20 yaş dişleri ile ilişkili görülen diğer lezyonlar: Dentigeröz kistler, Keratokistikler, Odontomlar, Ameloblastomalar, Odontomalar, Odontojenik Fibromalar, Skuamaz Hücreli Karsinom, Fibrosarkomlar, Mukoepidermoid karsinomlar
(1) Stanaitytė R1, Trakinienė G, Gervickas A. Do wisdom teeth induce lower anterior teeth crowding? A systematic literature review, Stomatologija. 2014;16(1):15-8.
(2) P Santosh, Impacted Mandibular Third Molars: Review of Literature and a Proposal of a Combined Clinical and Radiological Classification, Ann Med Health Sci Res. 2015 Jul-Aug; 5(4): 229–234
Leave a Reply